Duran varlıklar, işletmelerin bir yıldan daha uzun süre boyunca elinde tutmayı planladığı, likiditesi düşük ve uzun vadeli fayda sağlayan varlıklardır. Bu varlıklar işletmenin günlük faaliyetlerinde doğrudan kullanılmazlar, ancak işletmeye ekonomik kazanç sağlamaları açısından önemlidir. Maddi duran varlıklar, maddi olmayan duran varlıklar ve mali duran varlıklar gibi çeşitli türleri bulunur. Geniş bir yelpazede değerlendirilen duran varlıklar, işletmelerin finansal yapısını ve gelecekteki mali stratejilerini belirlemede önemli bir role sahiptir. Bu varlıkların türleri, özellikleri ve duran varlıklara örnek olabilecek detaylar farklılık göstermektedir.
Duran Varlık Türleri
Duran varlıklar genellikle dokuz farklı kategoride sınıflandırılır. Bu sınıflar, işletmelerin sahip olduğu varlıkların niteliği ve kullanım amacına göre şekillenir. Finansal yatırımlar, ticari alacaklar, diğer alacaklar, türev araçlar, yatırım amaçlı gayrimenkuller, kullanım hakkı varlıkları, maddi duran varlıklar, maddi olmayan duran varlıklar ve diğer duran varlıklar bu gruplar arasında yer alır.
Finansal Yatırımlar
Finansal yatırımlar, işletmenin nakit akışını artırmayı hedeflediği menkul kıymetlerdir. Hisse senetleri, kira sertifikaları ve bonolar bu grupta yer alır. Bu tür yatırımlar, bir yıldan kısa sürede nakde çevrilmemeleri nedeniyle duran varlık kategorisinde değerlendirilir.
Ticari Alacaklar
Ticari alacaklar, işletmenin müşterilerinden olan tahsilat haklarını kapsar. Alıcılar, alacak senetleri, reeskontlar ve şüpheli ticari alacaklar bu grupta yer alır. Genellikle işletme ile müşteri arasındaki ticari ilişkilere dayanan bu varlıklar, uzun vadeli olarak kabul edilir.
Diğer Alacaklar
Ticari işlemler dışındaki tüm alacaklar bu başlık altında toplanır. Personel ya da ortaklardan alınan alacaklar, iştiraklerden gelen tutarlar ve çeşitli diğer alacaklar bu gruba dahildir. Bu alacaklar, senetli ya da senetsiz olabilir ve işletmenin faaliyetleriyle doğrudan ilişkili olmayan işlemlerden kaynaklanır.
Türev Araçlar
Türev araçlar, işletmelerin gelecekte karşılaşabilecekleri finansal risklere karşı kendilerini güvence altına almalarını sağlar. Bu araçlar sayesinde bir işlemin gelecekteki fiyatı önceden belirlenebilir ve olası kayıplar minimize edilebilir.
Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller
Yatırım amaçlı gayrimenkuller, kira geliri elde etmek veya gelecekte değerlenmesini bekleyerek satış yapmak amacıyla edinilir. Arsalar, binalar ve benzeri taşınmazlar bu grupta yer alır. Bu tür varlıklar, işletmelerin finansal gücünü artırmak için stratejik bir yatırım yöntemi olarak tercih edilir.
Kullanım Hakkı Varlıkları
Kullanım hakkı varlıkları, kiralanan bir varlığın işletme tarafından kullanılması hakkını temsil eder. Örneğin, bir işletmenin kiraladığı mağaza, kullanım hakkı varlıkları kategorisine girer. Kiralama süresi boyunca yapılan ödemeler bu başlık altında muhasebeleştirilir.
Maddi Duran Varlıklar
Maddi duran varlıklar fiziksel bir yapıya sahip uzun süreli kullanım için edinilen varlıklardır. Bu varlıklar arasında arazi, bina, taşıt, makine ve mobilya gibi birçok unsur yer alır. Maddi duran varlıkların temel özellikleri arasında işletmeye ait olmaları ve bir yıldan uzun süre kullanım ömrüne sahip olmaları sayılabilir. Ayrıca Taksitle Ev alma gibi finansal çözümler, uzun vadeli ödeme planları sunarak işletmelerin veya bireylerin arazi ve bina gibi varlıkları daha erişilebilir hale getirmelerine yardımcı olur. Taksitli ödeme seçenekleri sayesinde, bir yılın üzerinde kullanım ömrüne sahip olan bu varlıklar, nakit akışını düzenli tutarak işletmenin finansal sürdürülebilirliğini destekler.
Maddi Olmayan Duran Varlıklar
Maddi olmayan duran varlıklar, fiziksel yapıda bulunmayan fakat maddi olarak yarar sunan varlıklardır. Patent, telif hakları, ticari markalar ve şerefiye gibi unsurlar bu grupta yer alır. Ayrıca kuruluş giderleri, araştırma ve geliştirme harcamaları gibi unsurlar da maddi olmayan varlıklar arasında sayılabilir.
Diğer Duran Varlıklar
Bu kategori, önceki gruplara dahil edilemeyen duran varlıkları içerir. Gelecek yıllarda indirilecek KDV, peşin ödenen vergiler ve elden çıkarılmayı bekleyen stoklar bu gruba girer.
Duran Varlıkların Genel Özellikleri
Duran varlıkların temel özellikleri ise şunlardır:
- Bir yıldan daha kısa sürede nakde çevrilmeleri beklenmez.
- Uzun vadeli ekonomik fayda sağlarlar.
- Likiditeleri düşük olduğundan kolayca nakde çevrilemezler.
- Maddi ya da maddi olmayan formlarda olabilirler.
- İşletmelerin finansal yapılarını ve gelecekteki mali kararlarını etkilerler.
Duran varlıklar, işletmelerin uzun vadeli başarıları için kritik bir öneme sahiptir. Hem maddi hem de maddi olmayan türleriyle bu varlıklar işletmenin sürdürülebilir büyümesine katkıda bulunur.
İlginizi Çekebilir→ Tasarruf Ne Demek ve Nasıl Yapılır?